Đối với nhiều bậc cha mẹ, các vấn đề liên quan đến giấc ngủ là một trong những thách thức lớn nhất trong năm đầu tiên sau khi trẻ chào đời. Các vấn đề này rất phổ biến, ảnh hưởng đến ít nhất 30 phần trăm trẻ sơ sinh.
Trong bài viết này, chúng tôi sẽ nêu ra những lý do có thể khiến em bé khóc đêm, cách để dỗ trẻ cũng như giúp bạn nắm được chu kỳ ngủ bình thường của trẻ ở các độ tuổi khác nhau.
Tại sao trẻ lại khóc đêm?
Trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ có thể càu nhàu, khóc hoặc la hét nhiều trong khi ngủ.
Cơ thể của trẻ còn rất nhỏ nên vẫn chưa thích nghi được với chu kỳ ngủ thông thường, vì vậy việc trẻ thường xuyên thức giấc hoặc phát ra âm thanh lạ trong giấc ngủ là điều thường thấy.
Đối với trẻ sơ sinh, khóc là hình thức giao tiếp chính của chúng. Do đó, trẻ có thể khóc thường xuyên và kể cả trong giấc ngủ. Miễn là em bé không có thêm các triệu chứng đáng lo đi kèm, chẳng hạn như các biểu hiện ốm hay bị đau ở chỗ nào đó, thì điều này là hoàn toàn bình thường về mặt phát triển.
Khóc là hình thức giao tiếp chính của trẻ sơ sinh.. Nguồn ảnh: cafemom.comKhi trẻ học được nhiều cách để thể hiện bản thân hơn, khóc đêm có thể là dấu hiệu cho thấy trẻ đang gặp ác mộng hoặc hiện tượng giấc ngủ kinh hoàng. Nếu một đứa trẻ mới biết đi hoặc một đứa trẻ lớn hơn đột ngột khóc thét khi đang ngủ, giãy giụa và la hét dữ dội trên giường, trẻ có thể đang phải trải qua hiện tượng giấc ngủ kinh hoàng.
Khóc đêm có thể là dấu hiệu cho thấy trẻ đang gặp ác mộng hoặc hiện tượng giấc ngủ kinh hoàng. Nguồn ảnh: lanekids.orgÁc mộng xảy ra vào giai đoạn ngủ nông hoặc giai đoạn REM (chuyển động mắt nhanh). Mặt khác, giấc ngủ kinh hoàng xảy ra khi một đứa trẻ trở nên cực kỳ kích động trong giai đoạn sâu hơn của giấc ngủ, và thường vào đầu đêm.
Hiện tượng giấc ngủ kinh hoàng tương đối hiếm và thường xảy ra ở trẻ em từ 4 đến 12 tuổi, mặc dù đã có những trường hợp ghi nhận trên trẻ sơ sinh 18 tháng tuổi. Những cơn kinh hoàng về đêm thường dễ xảy ra hơn khi trẻ bị ốm hoặc thiếu ngủ.
Cách dỗ bé
Khi một đứa trẻ cất vài tiếng khóc nho nhỏ trong lúc ngủ, chúng thường có thể tự ổn định trở lại. Việc bế trẻ lên có thể đánh thức và làm gián đoạn giấc ngủ của chúng.
Nếu trẻ vẫn tiếp tục khóc, hãy thử nói chuyện nhẹ nhàng với trẻ hoặc lấy tay xoa lưng và bụng cho trẻ. Điều này có thể giúp chuyển trẻ sang một giai đoạn khác của giấc ngủ và làm trẻ ngừng khóc.
Hãy thử nói chuyện nhẹ nhàng với trẻ hoặc lấy tay xoa lưng và bụng cho trẻ. Nguồn ảnh: whisbear.comNhững đứa trẻ sơ sinh thường bú sữa mẹ trong khi ngủ có thể cảm thấy thoải mái hơn từ việc bú sữa. Cha mẹ hoặc người chăm sóc nên quyết định xem em bé có khả năng thức giấc khi bú mẹ hay không và đánh giá xem liệu họ có sẵn sàng mạo hiểm đánh thức em bé hay không.
Chỉ cần chú ý quan sát mô hình giấc ngủ của em bé cũng có thể giúp ích cho bạn khá nhiều. Một số trẻ thường phát ra tiếng khóc nhẹ khi chìm sâu vào giấc ngủ hoặc ngay trước khi chúng thức giấc. Xác định kiểu ngủ điển hình của trẻ có thể giúp cha mẹ tìm được nguyên nhân khiến trẻ khóc.
Một số trẻ có thể khóc trong khi ngủ vào lúc bị ốm hoặc mọc răng, nhưng cơn đau khiến trẻ khóc thường sẽ đánh thức trẻ dậy. Cha mẹ có thể hỏi bác sĩ nhi về cách làm dịu cơn đau cho em bé.
Nếu trẻ khóc vì bị ốm hoặc mọc răng, bạn nên hỏi bác sĩ về cách làm dịu cơn đau cho em bé.Mặc dù chúng ta chưa biết khi nào thì cơn ác mộng ở trẻ bắt đầu, nhưng nếu một lúc nào đó bạn nghĩ rằng con mình đang gặp ác mộng, bạn có thể xoa dịu trẻ bằng cách nói chuyện bình tĩnh với chúng hoặc nhẹ nhàng xoa lưng cho chúng. Trẻ còn bú mẹ cũng có thể cảm thấy thoải mái hơn khi được cho bú.
Khi trẻ thức dậy sau cơn ác mộng, hãy an ủi trẻ và thực hiện vài hoạt động nhẹ nhàng để giúp trẻ ngủ trở lại. Trẻ lớn hơn và trẻ mới biết đi có thể cần được trấn an rằng cơn ác mộng là không có thật.
Khi nào bạn cần gọi bác sĩ?
Nguồn ảnh: babyrashhq.comCha mẹ nên nói chuyện với bác sĩ về tình trạng khóc đêm và các vấn đề về giấc ngủ khác khi:
- Đứa trẻ khóc trong đau đớn
- Thói quen ngủ của trẻ đột nhiên thay đổi
- Các vấn đề về giấc ngủ của trẻ kéo dài trong vài đêm và cản trở khả năng hoạt động của trẻ hoặc cha mẹ
- Gặp khó khăn khi cho trẻ bú, chẳng hạn như trẻ ngậm vú không tốt, không đủ sữa cho trẻ hoặc trẻ nhạy cảm với sữa công thức, gây ảnh hưởng đến giấc ngủ
Các kiểu ngủ bình thường theo từng độ tuổi
Không có một kiểu ngủ nhất quán nào ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Mô hình giấc ngủ thay đổi nhanh chóng trong 3 năm đầu đời, với rất nhiều sự khác biệt giữa các đứa trẻ. Thời lượng khóc đêm cũng sẽ thay đổi theo thời gian.
Trẻ sơ sinh có chu kỳ ngủ ngắn hơn so với người lớn và dành nhiều thời gian hơn cho giai đoạn ngủ nông, tạo thêm cơ hội cho các hành vi khóc, càu nhàu hoặc gây ra những tiếng động khác trong giấc ngủ.
Các chuẩn mực văn hóa và gia đình cũng có thể ảnh hưởng đến kỳ vọng về giấc ngủ. Với lời khuyên từ các chuyên gia chăm sóc sức khỏe, cha mẹ có thể lựa chọn các chiến lược ngủ phù hợp với bản thân, nền văn hóa, cũng như nhu cầu và tính cách của đứa trẻ.
Phần dưới đây sẽ mô tả các kiểu ngủ thường thấy của trẻ ở các độ tuổi khác nhau. Tuy nhiên, sự đa dạng là rất lớn, vì vậy nếu em bé của bạn có kiểu ngủ khác với những gì được chúng tôi đưa ra dưới đây, bạn cũng thường không cần phải lo lắng.
Trẻ sơ sinh (0–1 tháng tuổi)
Giấc ngủ là thứ không thể đoán trước trong tháng đầu tiên. Nó thường bị ngắt quãng bởi những khoảng thời gian thức giấc ngắn, sau đó là những lần chợp mắt và những giấc ngủ dài hơn. Một số em bé dường như còn có sự nhầm lẫn giữa đêm và ngày. Và khóc đêm là một chuyện quá đỗi bình thường.
Trẻ 0-1 tháng tuổi thường thức dậy nhiều lần trong đêm để bú mẹ. Nguồn ảnh: todaysparent.comTrong tháng đầu tiên, trẻ thường thức dậy sau mỗi 2-3 giờ, và đôi khi thường xuyên hơn để được cho bú.
Cho trẻ tiếp xúc với ánh sáng tự nhiên vào ban ngày và thiết lập một số thói quen trước giờ đi ngủ có thể giúp điều chỉnh nếp ngủ của trẻ. Tuy nhiên, đối với hầu hết trẻ sơ sinh ở độ tuổi này, một lịch ngủ đều đặn hay một giấc ngủ dài vào ban đêm là điều gần như không thể.
Trẻ sơ sinh lớn hơn (1–3 tháng tuổi)
Trẻ sơ sinh từ 1–3 tháng tuổi vẫn đang học cách thích nghi với cuộc sống bên ngoài bụng mẹ. Một số trẻ bắt đầu hình thành giờ giấc ngủ đều đặn, mặc dù chúng vẫn chưa thể ngủ liền mạch suốt đêm.
Ở độ tuổi này, bé thường quấy khóc trong đêm hoặc thức giấc và òa khóc do cảm thấy đói. Các phiên ngủ thường kéo dài khoảng 3,5 giờ hoặc ngắn hơn.
Trẻ từ 3–7 tháng tuổi
Từ 3 đến 7 tháng, một số trẻ bắt đầu ngủ giấc dài hơn hoặc ngủ liền mạch cả một đêm. Và vẫn có sự khác biệt đáng kể giữa các em bé.
Vào khoảng 4 tháng tuổi, một số trẻ sơ sinh trải qua giai đoạn khủng hoảng ngủ (hay thoái triển giấc ngủ) và thay đổi mô hình giấc ngủ của chúng.
Ở giai đoạn sau, nhiều em bé xây dựng một mô hình ngủ gồm hai giấc ngủ ngắn vào ban ngày và có quãng thời gian ngủ dài hơn vào ban đêm. Thiết lập một số thói quen cố định hằng ngày cũng như vào trước giờ đi ngủ mỗi đêm (như hát ru, kể chuyện, mát-xa, tắm nước ấm…) có thể sẽ rất hữu ích.
Trẻ từ 7-12 tháng tuổi
Hầu hết trẻ sẽ ngủ liền mạch suốt đêm khi được 9 tháng tuổi. Tới khoảng 1 tuổi, một số trẻ chỉ còn ngủ một giấc ngắn vào ban ngày. Những em bé khác có thể cần tới hai giấc ngủ ngắn mỗi ngày trong năm thứ hai của cuộc đời.
Trẻ mới biết đi (12 tháng tuổi trở lên)
Trẻ mới biết đi cần ngủ 12–14 giờ mỗi ngày, chia ra cho giấc ngủ ngắn ban ngày và giấc ngủ dài ban đêm. Hầu hết khi đến 18 tháng tuổi, vào ban ngày trẻ chỉ còn ngủ một giấc giữa trưa.
Trẻ mới biết đi có thể thỉnh thoảng bị thay đổi nếp ngủ khi có điều gì đó phá vỡ thói quen của chúng, như khi trẻ bị ốm hoặc trải qua một bước phát triển nhảy vọt. Trong những tình huống này trẻ thường khóc đêm nhiều hơn. Và một đứa trẻ bình thường vẫn ngủ suốt đêm, đột nhiên trong một vài đêm chúng có thể thức dậy vào lúc 3 giờ sáng để chơi đùa.
Tổng kết
Giấc ngủ của con trẻ có thể là một thách thức to lớn, đặc biệt là trong những năm tháng đầu đời. Mỗi em bé là một cá thể duy nhất, có những nhu cầu và khuynh hướng riêng của chúng.
Có nhiều cách giúp cha mẹ đối phó với tính khí của trẻ để tối ưu hóa giấc ngủ, làm dịu cơn khóc, cũng như đảm bảo em bé cảm thấy an toàn và thoải mái vào ban đêm.
Trong hầu hết các trường hợp, khóc đêm ở trẻ sơ sinh không nguy hiểm cũng như không phải là dấu hiệu của một vấn đề nghiêm trọng. Không sớm thì muộn, hầu như tất cả các em bé đều sẽ làm điều đó, và cuối cùng, tất cả chúng đều sẽ lăn ra ngủ.
Xem thêm:
- Chăm sóc giấc ngủ cho trẻ sơ sinh
- 11 nguyên nhân hàng đầu khiến trẻ sơ sinh khó ngủ và cách khắc phục
- Đặc điểm giấc ngủ của trẻ theo từng giai đoạn trong năm đầu đời
- Trẻ sơ sinh không ngủ ban đêm: nguyên nhân và các mẹo hỗ trợ
- Trẻ sơ sinh hay quấy khóc vào lúc chập tối: Tại sao và bạn có thể làm gì?
